De verdwenen reacties op Blogspot - opgelost?

Als enthousiast blogger vind ik het krijgen van reacties op mijn artikelen leuk. Helaas is het in dat opzicht al een tijdlang behelpen: sinds mijn noodgedwongen overstap naar Blogspot ligt het aantal reacties vele malen lager dan in de tijd bij Web-log. Een paar jaar geleden schreef ik daar al een artikel over. Echt een verklaring voor de afname kon ik niet vinden en de interessantste bevinding was de zogenaamde geheugenloosheid van het aantal reacties: de kans om een reactie op een artikel te krijgen hing niet af van het aantal eerdere reacties. Grappig om te weten, maar verder niet heel nuttig.

Daarom ben ik nu dieper op de materie ingegaan. Ik heb niet alleen simpelweg het aantal reacties bijgehouden, maar ook door wie ze zijn opgesteld en wat de kwaliteit ervan was. Daarvoor heb ik de reacties onderverdeeld in drie categorieën: reacties op het artikel, reacties op reacties en reacties die niets met het artikel van doen hebben. Als er niet te veel op de man wordt gespeeld is die laatste groep reacties vaak nog het leukst van allemaal, maar het is niet meteen waar je als schrijver op zit te wachten, omdat er niet direct waardering voor je schrijven uit blijkt. Hieronder mijn bevindingen!

1) Het aantal reacties is dus afgenomen, maar is de kwaliteit daardoor toegenomen?

Het aantal reacties is dus flink afgenomen, maar wat heeft dat met de kwaliteit van de reacties gedaan? Zijn die serieuzer geworden? Het onderstaande grafiekje geeft het aantal reacties per categorie. Donkerblauw zijn de directe reacties en lichtblauw zijn de reacties op reacties. In rood zijn de overige reacties aangegeven.

Aantal reacties naar type (2006-2015).

Het blijkt dat een kleine 40% van de reacties niets met het artikel van doen heeft. In grote lijnen hebben de blauwe grafieken dezelfde vorm als de rode grafiek. Van tijd tot tijd piekt de rode lijn (bijvoorbeeld in februari 2007, recordmaand augustus 2008 en december 2011) doordat iemand een draadje (thread) "kaapt". De minder serieuze reacties waren vooral in het de beginperiode populair en daarom is het ook opmerkelijk te noemen dat het percentage minder serieuze reacties niet is gedaald na de overstap naar Blogspot.

De blauwe lijnen suggereren ook dat het aantal reacties in de bloeiperiode (zo rond 2010) van mijn oude weblog behoorlijk waren opgeklopt. Interessant genoeg begon het aantal serieuze reacties al vroeg in 2011, dus vlak voor de overstap naar Blogspot, te dalen, maar daar kom ik later nog op terug.

2) Wat is de invloed van het aantal artikelen op het aantal reacties?

De invloed van het aantal artikelen op het aantal reacties is een moeilijke. Natuurlijk kan er alleen gereageerd worden als er een artikel is om op te reageren, dus in die zin zullen meer artikelen altijd leiden tot meer reacties. Gelukkig heb ik (met uitzondering van september 2011, ten tijde van de weblogmigratie) altijd minstens een artikel per maand geschreven. Een gebrek aan artikelen zal de metingen dus niet beïnvloeden.

De vraag is natuurlijk of meer artikelen tot meer reacties leiden. Er zijn in ieder geval twee (elkaar tegenwerkende) effecten:

1) Meer artikelen betekent meer kans dat een lezer iets interessants tegenkomt en gaat reageren.
2) Als er weinig nieuwe artikelen zijn, gaan lezers soms uit verveling reageren (of oudere artikelen herlezen en reageren). Te veel artikelen kan verstikkend werken.

In ieder geval lijkt er wel enige sprake te zijn van een correlatie tussen het aantal artikelen en het aantal reacties. Meer artikelen betekent doorgaans meer reacties, maar er zijn uitzonderingen, vooral in de periode 2009-2011:

Aantal reacties (blauw) en artikelen (rood) per maand (2006-2015).

Om de invloed van het aantal artikelen per maand op het aantal reacties per maand te meten, heb ik een simpel model geschat:

Aantal reacties = tijdsfactor x aantal artikelen^schaalparameter

De tijdsfactor bestaat uit (weblog)jaar en maand en controleert voor de beschikbaarheid van de lezers. In de zomer zijn veel lezers op vakantie en dus wordt er minder gereageerd dan in de winter. Verder zal de beschikbaarheid van de lezers ook afhangen van het jaar. Het ene jaar zijn ze bijvoorbeeld drukker dan het andere jaar en hebben ze minder tijd en zin om te reageren. Vervolgens is er nog het aantal artikelen. De geschatte schaalparameter geeft aan hoezeer het aantal reacties per maand afhangt van het aantal artikelen per maand. Een schaalparameter van 0 geeft aan dat het aantal artikelen per maand het aantal reacties niet beïnvloedt, terwijl een schaalparameter van bijvoorbeeld 1 betekent dat het aantal reacties proportioneel is aan het aantal artikelen.

De schaalparameter blijkt 0,75 te zijn, wat betekent dat het aantal reacties bijna proportioneel toeneemt met het aantal artikelen. Hoewel het werken met weblogjaar (van september tot augustus) enkele belangrijke voordelen heeft ten opzichte van kalenderjaar (ieder weblogjaar bevat bijvoorbeeld alle 12 de maanden van het jaar), is er ook een belangrijk nadeel: eind 2009 (in het begin van het vierde weblogjaar) besloot ik beduidend minder te schrijven, waarna er juist meer gereageerd werd. Dit effect wordt nu volledig verklaard door de hogere reactie-intensiteit in het vierde weblogjaar. Als ik in plaats van weblogjaar kalenderjaar neem, is de schaalparameter nog maar 0,4. Dit betekent echter wel dat er nog altijd een positief verband is tussen het aantal artikelen en het aantal reacties.

Het aantal reacties kan dus tot op zekere hoogte gestuurd worden door het aantal artikelen. De schaalparameter is groter dan 0 en kleiner dan 1. In het vervolg reken ik met een schaalfactor van 0,5, wat betekent dat het aantal reacties toeneemt met de wortel van het aantal artikelen.

3) Wat is de invloed van Facebook en de weblogmigratie geweest op het aantal reacties?

Dit is natuurlijk de hoofdvraag en die is niet makkelijk te beantwoorden. Dat heeft er voor een belangrijk deel mee te maken dat er slechts een half jaar tussen mijn debuut op Facebook en de gedwongen overstap naar Blogspot zat, wat het analyseren van patronen in het aantal reacties erg moeilijk maakt, zeker omdat het aantal lezers in die periode niet constant was.

Dat Facebook een mogelijke bedreiging was voor het aantal reacties op blogartikelen, heb ik niet zelf bedacht. Soms prijs ik artikelen via Facebook aan, wat juist kan betekenen dat mensen op het artikel reageren terwijl ze het artikel anders nooit hadden gezien. Het omgekeerde komt waarschijnlijk ook voor, namelijk dat mensen op Facebook reageren omdat dat makkelijker is. Dat is meteen ook het probleem van Blogspot: het reageren is zo omslachtig geworden. Het betekent waarschijnlijk dat lezers veel minder geneigd zijn om in de pen te klimmen om een reactie achter te laten.

Omdat ik nu ook heb bijgehouden wie op welk artikel heeft gereageerd, kan ik het verloop van de reactie-intensiteit van alle reageerders bijhouden. Hieronder zal ik de (voor aantal artikelen gecorrigeerde) reactie-intensiteit over de tijd laten zien van mijzelf en de zeven actiefste reageerders.

Reacties van mijzelf (2006-2015).

Als beheerder speel ik een vrij passieve rol in de reacties. Ik hoef zelf geen discussies op te starten en dus beperk ik me vooral tot reageren. Daardoor is mijn inbreng heel constant: door de jaren heen heb ik steeds voor 30 à 40% van de reacties gezorgd en daarmee ben ik nog altijd koploper. Mijn lijn volgt het totale aantal reacties dus netjes en laat een daling zien vanaf het begin van het Facebooktijdperk (lichtblauw) en een vrij constant laag niveau in het Bloggertijdperk (donkerblauw).

Reacties van reageerders 1 en 2.

Reageerders 1 en 2 waren mijn actiefste reageerders. Uit privacyoverwegingen noem ik hun namen niet, maar de lezer mag er natuurlijk wel naar raden. In ieder geval droegen zij in hun beste jaren voor een groot deel bij aan het aantal reacties. Interessant genoeg laten de grafieken bijna hetzelfde verloop zien. Dit lijkt te suggereren dat ze elkaar opzochten om te discussiëren. Door de netwerkeffecten explodeerden hun bijdrages (2008), zakten daarna weer in (begin 2009), explodeerden weer (eind 2009) en zakten daarna definitief in (2010). Die laatste trend lijkt in ieder geval door rood te zijn ingezet en hij lijkt blauw te hebben meegesleurd. Blauw heeft nog wel in het begin van het Bloggertijdperk wat reacties achtergelaten, maar lang niet meer zoveel als daarvoor.

Reacties van reageerders 3 en 4.

Reageerders 3 en 4 zijn de enige reageerders zonder Facebook. Inderdaad lijkt hun reactie-intensiteit niet te zijn beïnvloed door mijn Facebookgebruik. Grijs reageerde juist veel rond de weblogmigratie, terwijl oranje na de migratie toch beduidend minder is gaan reageren.

Reacties van reageerders 5, 6 en 7.

Reageerders 5, 6 en 7 hebben een redelijk sociaal netwerk en zijn doorgaans niet zo van de discussies. Bruin reageerde vooral in de beginperiode en daarna niet meer zo vaak. Groen vertoonde zo nu en dan enorm veel activiteit. Doorgaans lag de activiteit op een paar reacties per maand en die intensiteit bleef zelfs tot een korte tijd na de weblogmigratie behouden. Donkergrijs was een trouwe reageerder, maar heeft sinds de migratie weinig meer van zich laten horen, omdat hij het reageren zo moeilijk vindt.

Daarmee zijn de puzzelstukjes waarschijnlijk wel compleet. De verdwenen reacties hebben verschillende oorzaken.

1) Verdwenen lezers - Bruin (2007), rood en blauw (2010) en groen (2012) zijn op een gegeven moment steeds minder gaan reageren. Helaas is die leegte niet opgevuld door andere mensen.
2) Netwerkeffecten - Als een reageerder weinig meer van zich laat horen, zijn andere reageerders ook stiller, zie het voorbeeld van rood en blauw. Inclusief gemiste reacties van mijzelf kan dit zo voor een afname van 60% van het aantal reacties hebben gezorgd.

3) Moeilijker om te reageren - Het grootste nadeel van Blogspot is de moeite om te reageren. Lezers moeten een Google-account hebben of woorden overtypen om te kunnen reageren en haken af.
4) Aantal artikelen - Het blijkt dus dat er meer lezers reageren als er meer artikelen zijn. In de beginperiode schreef ik vaak zo'n 20 artikelen per maand, tegenwoordig mag ik al blij zijn als ik de 10 haal en dat kost dus reacties.

5) Facebook - Of Facebook een negatieve rol heeft gespeeld, is me niet duidelijk. De meeste lezers hebben Facebook en kunnen op die manier op een artikel reageren. Dat gebeurt zeker, maar aan de hand van de reactie-intensiteiten is het niet goed vast te stellen of het een duidelijke invloed heeft gehad op het aantal reacties op mijn weblog.

De oplossingen:

1) Nieuwe vrienden maken en het liefst ook Nederlandstalige vrienden. Buren, nieuwe schaakvrienden, dates... Er is nog een wereld te winnen voor mij op dit terrein.

2) Als er meer lezers komen die ook reageren, kunnen er weer positieve netwerkeffecten ontstaan.

3) Reageren op Blogspot zuigt, maar onlangs heb ik het iets makkelijker gemaakt. Er is nu nog maar één verificatiestap. Inloggen is nog steeds een beetje een probleem, maar dat kan ik echt niet veranderen.
4) Dit is een mooie bevinding. Meer schrijven zorgt dus voor meer reacties, dus dan kan ik zelf het aantal reacties sturen. Fijn! Het aantal reacties per artikel zal wel afnemen, maar het totale aantal reacties zal toenemen.

5) Gelukkig lijkt Facebook niet zo veel te hebben uitgemaakt, want mijn Facebookaccount opzeggen vind ik ook weer zo wat.

In ieder geval lijkt het erop dat ik het mysterie van de verdwenen reacties eindelijk heb opgelost. Nu kan ik aan de slag gaan om het verloren gegane terrein terug te winnen!